آرتریت یا التهاب مفاصل در سایت مرکز پزشکی درمانی نسخه به شرح می پردازیم
التهاب مفاصل
بیماری هائی که مفاصل را مبتلا می نمایند متعدد بوده و ممکن است ضربه، عفونت، اختلالات متابولیکی، ایمونولوژیکی و یا حتی سرطان ایجاد تورم مفاصل بنماید آرتریت یا التهاب مفاصل نامیده می شوند.
ولی با وجود کاوش ها برای یافتن علت بیماری گاهی بیماری ناشناخته باقی می ماند. اختلالات مفصلی اغلب ایجاد درد، سختی، تورم، قرمزی، گرمی یا محدودیت حرکات می نمایند. ممکن است بیماری از یک مفصل به تنهائی یا مفاصل شروع گردد.
تعداد مفاصل مبتلا محل گرفتاری مفاصل و چگونگی ابتلای مفاصل خود کمک بزرگی به تشخیص است.
باید در نظر داشت که گاهی بیماری های اطراف مفاصل، ایجاد علائم مشابه ای نموده که ممکن است باعث تشخیص نادرست گردد.
انواع التهاب ها و سلولیت را می توان با منفی بودن امتحانات مفاصل و دلائل مثبت اختلالات اطراف مفصلی مشخص نمود. سابقه ضربه در اثبات آرتریت ناشی از ضربه مهم می باشد. در آرتریت های التهابی اغلب مفصل مبتلا گرم و متورم است.
آرتریت ها را می توان بطور خلاصه بشکل زیر تقسیم بندی نمود:
تقسیم بندی انواع آرتریت یا التهاب مفاصل:
- آرتریت دژنراتیو
- آرتریت التهابی
- متابولیکی
آرتریت دژنراتیو
آرتریت دژنراتیو که در ضمن استئو آرتریت نیز نامیده می شود. یک بیماری خوش خیمی است که از قسمت قالب غضروف مفصلی شروع می شود.
در وضع فیزیولوژیکی طبیعی غضروف مفصلی دو عمل مهم انجام می دهد: اولین خاصیت اینکه می تواند با فشار تغییر شکل پیدا کرده بدون اینکه شکل ظاهری مفصل تغییری پیدا نماید.
دوم اینکه سطح نرم و بدون اصطکاک سطوح مقابل در حین حرکات مفصل و مایع مفصلی کمک نموده که این اصطکاک بدون هیچگونه صدمه انجام گیرد.
تغییرات بیماری
اولین تغییری که در این بیماری صورت می گیرد از دست رفتن و بهم خوردن اعمال فیزیکی در قسمت قالب غضروف است.
هنگامیکه این فشار در یک قالب سفت غیر طبیعی جایگزین شود ایجاد شکستگی های کوچک متعددی در قسمت قالب غضروف می نماید که بتدریج این خوردگی های سطح غضروف خرد شده و در داخل مفصل بصورت غضروف های کوچک آزادی پراکنده می شوند.
تدریجا این خردگی ها در سطوح مفصلی عمیق تر شده و قطعات درشت تری را ایجاد می کند. به همین دلیل در اثر فشار این ورقه پوشیده شده دچار خون مردگی می شود.
پدیده ثانویه این تغییرات اولیه در غضروف مفصلی یک حالت ترمیمی قسمت صدمه دیده با ایجاد نسج خاصی است که توسط سطوح استخوانی زیر غضروف و کناره های مفصل می باشد.
این عمل موقعی انجام می گیرد که در حقیقت قسمت اعظم سطوح مفصلی کاملا از بین رفته و این ورقه نازک باقی میماند.
بتدریج این نسج کامل شده و در داخل نسج فشرده بافت لیفی – پیوندی کاملا جایگزین می شود.
در حقیقت غضروف شفاف مفصل طبیعی تبدیل به قسمت نامنظم فیبروزه شده و باعث از بین رفتن کامل عمل فیزیکی مفصل می گردد. بتدریج این تغییر شکل سطح مفصلی ممکن است به قسمت داخلی کپسول مفصلی نیز سرایت کرده و باعث ضخامت غضروف مفصلی گردد.
با تغییراتی که در مفصل ایجاد می شود، مفصل متورم شده و بعلت همین تورم مایع زیادتر ترشح شده و بتدریج این تورم شدت می یابد.
اگر مایع مفصلی آزمایش گردد مشخص می شود که تفاوتی با مایع طبیعی به هیچ وجه ندارد. در کناره های سطوح مفصلی یک واکنش شروع شده و ایجاد یک سری غضروف و استخوان سازی می شود.
دلایل آرتریت یا التهاب مفاصل
آرتریت یا التهاب مفاصل ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود:
- ضربه مفاصل .
- ممکن است از بین رفتن حساسیت مفصل این عارضه ایجاد گردد. در حقیقت در این گونه ناراحتی ها بیمار دچار عدم حس درد بوده و فشار به مفاصل باعث این دگرگونی و تغییرات مفصل می گردد. مثل بیماران مبتلا به سیفلیس که بیماری مفاصل بنام مفصل شاركو نامیده می شود.
- ممکن است تغییرات مفصلی در اثر بیماری های خونی ایجاد گردد. در این بیماری ها خونریزی های مکرر در داخل مفصل باعث فرسایش مفصل می شود. نمونه مهم این ناراحتی هموفیلی است که خونریزی های مکرر در داخل مفصل باعث می گردد که تغذیه سلول های غضروف مفصلی که از راه مایع مفصلی صورت می گیرد بعلت جانشین شدن خون در مفاصل تغییر کرده و ایجاد این عارضه را می نماید.
- ممکن است در اثر بی حرکتی مفاصل بمدت طولانی ایجاد این ناراحتی گردد. یعنی در حقیقت ایجاد تحلیل، بعلت بی حرکتی باعث گردد که پوست، چربی زیر پوستی، غلاف عضلانی و استخوان دچار تحلیل شوند. کپسول مفصلی نیز بتدریج تحلیل رفته شده و سلول های مربوطه ترشح مایع مفصلی کمتری نمایند. این تغییرات باعث می شوند که سطح مفصلی در طی مدت زمانی از بین رفته و بتدریج سطوح مفصلی باعث جمود کامل مفصل گردد.
آرتریت های التهابی
در مقایسه با آرتریت دژنراتیو بیماری اولیه در کپسول مفصلی بوده و عارضه در غضروف مفصلی بطور ثانویه می باشد. این عارضه شامل بیماری های سیستمیک زیر می باشد:
- آرتریت روماتوئید
- کولیت اولسراتیو
- پسوریازیس
- لوپوس
در مراحل اولیه :
مفاصل بزرگ و همراه با ضخامت کپسول مفصلی می باشد. بتدریج ترشح مایع مفصلی افزایش پیدا کرده و در آزمایش از مایع مفصلی ، شمارش سلولی بالا بوده و پروتئین بخصوص گلوبولین افزایش قابل ملاحظه ای پیدا کرده و آزمایش اختصاصی مثبت می شود.
در ادامه بیماری غلاف متورم در اثر ایجاد نسج، ضخیم تر شده و بتدریج این کسپول مفصلی پر از نسوج دانه داری گردیده و ضایعه در این حالت بنام annu نامیده می شود.
و در این مرحله در آزمایشات میکرسکوپی سطوح مفصلی از بین رفته و پوشیده از نسج دانه دار می باشد که در ابتدا از کناره ها شروع و بتدریج به قسمت داخل کشیده می شود.
در مراحل طولانى ترى بتدريج نسوج مربوطه نازک تر شده و تبدیل به داغ زخم می شود. حفره مفصلی با بافت همبندی فیبروزهای پرشده و غضروف مفصلی بوسیله این بافت جوشگاهی می چسبند.
در این مرحله در آزمایش میکروسکوپی نسج کامل بوده که همراه با کم شدن سلول های تورمی می باشد. تمام حفره از نسوج دانه دار ضخیمی پرشده است. در آخر این مرحله تمام مفصل از نسج لیفی – همبندی کاملا پر می گردد.
شکل (باقیمانده) این آرتریت تورمی ضعیف شدن کپسول مفصلی است که در اثر این ضعیف شدن کپسول و انقباض عضلات در اطراف مفاصل در اثر درد، پارگی کپسول و در رفتگی مفاصل ایجاد می شود که ممکن است باعث شود مفاصل بهم در وضعیت تغییر شکل یافته ای جوش بخورند.
آرتریت متابولیکی
این نوع تورم مفصلی ممکن است در بیماری های مختلف سوخت و سازی دیده شود که از همه مهم تر نوع نقرس می باشد.
ضایع مفصلی در نقرس بطور اولیه ذخیره کریستال ها در کپسول مفصلی است و این تجمع بیشتر در محل اتصال کپسول به استخوان می باشد. در اثر این تجمع یک عکس العمل در مفصل دیده می شود.
در مراحل بیماری ممکن است مفصل بطور حادی متورم و دردناک گردد و مایع مفصلی به مقدار زیاد در مفصل متورم جمع شده باشد.
ممکن است در آزمایش مفصلی مقدار پروتئین بالا باشد ولی همراه با این بالا بودن پروتئین، مقدار تجمع و بالا بودن اورات سدیم نیز مشاهده می شود. از انواع دیگر بیماریهای آرتریت متابولیکی بیماری پاژه را می توان نام برد.
امتحان بیمار:
تشخیص بیماری مبتنی بر آزمایشات خاصی است که می شود در بالین بیمار انجام داد.
امتحان منوط به تاریخچه دقیق و امتحانات فیزیکی همراه با توجه مخصوص به علائم مفصلی متورم کمک بزرگی است( مثل گرمی، تورم نسوج نرم، مایع در مفصل) و همچنین با توجه به حرکات مفاصل تغییر شکل و تحلیل آن می باشد.
بعضی آزمایشات اختصاصی نیز به این تشخیص کمک می کند مانند آزمایش خون و آزمایش کامل ادرار، تست های مربوطه
آزمایش مایع مفصلی و رادیوگرافی از مفاصل:
این آزمایشات، نه تنها اهمیت تشخیصی دارند بلکه برای انتخاب نوع درمان نیز مهم می باشند. آزمایش مایع مفصلی امتحان قابل توجهی برای تشخیص و پیشگیری در بیماری های مفاصل دارد.
همچنین این آزمایش نشان دهنده شدت و وخامت تورم نسوج می باشد. برای این آزمایش پوست ناحیه مربوطه تمیز شده (به وسیله آب و صابون ) و بعد از این عمل به وسیله محلول های ضد عفونی کننده مجددا تمیز می شود.
با درنظر گرفتن تکنیک استریلیزاسیون محل فرو کردن سوزن ، با محلول های بیحسی موضعی بیحس می گردد ( زانو که مفصلی است ساده تر از دیگر مفاصل انتخاب می شود) با سوزن معمولا نمره ۱۸ کمی فوقانی در حدود ۲ سانتی متر خارجی کشکک در حالیکه زانو به حالت مستقیم و باز قرارداد انجام می شود.
بعد از خروج مایع مفصلی هر چقدر که امکان دارد مایع مفصلی آنالیز می شود و سوزن خارج و محل تزریق بوسیله باند اژ استریل پوشانیده می شود.
آزمایشات
آزمایشات زیر برای آرتریت یا التهاب مفاصل مورد لزوم است.
- آزمایش خون: اگر مایع کاملا خونی باشد ممکن است مربوط به ضربه باشد.
- آزمایش میکروسکپی: ممکن است شمارش گلبول سفید از نظر نوع یک برداشت نازک در تشخیص انواع دیگر آرتریت کمک کند. کریستالها که از راه آزمایش با میکروسکپهای پولاریزه انجام میشود، در تشخیص نوع کریستالها کمک می کند مثل اسید اوریک پیروفسفات کلسیم و یا کلسترول.
- تست های انعقادی
- کشت مایع: می توان این آزمایش را برای کشت های اختصاصی نیز انجام داد.
- آزمایش قند: بیمار باید در موقع انجام این آزمایش ناشتا باشد و آزمایش باید حتما در موقعی انجام گیرد که مایع مفصلی در همان موقع از مفصل کشیده شده باشد.
آزمایش مایع مفصلی تشخیص را صد درصد معلوم نمی کند، مگر اینکه آزمایشات اختصاصی مثل نوع میکروب بعد از کشت و یا دیدن کریستال های اوراتی در بیماران مبتلا به نقرس در شبه نقرس نشان داده شود. آزمایشات در تشخیص افتراقی حداکثر کمک را می نمایند.
درمان به کمک ارایه اطلاعات به بیمار جدید ترین و کم هزینه ترین راه جهت ارتقای سطح سلامت و افزایش کیفیت زندگی افراد است. در اطلاعات درمانی آگاهی های لازم پیرامون وضعیت فعلی و راه کار های درمان و پیشگیری از بروز مجدد رخداد پاتولوژیک به بیمار آموزش داده شده و خود اوست که نقش محوری را در اصلاح وضعیت خود ایفا می کند
برای دریافت مشاوره و درمان سریعتر میتوانید با شماره 02143682 تماس بگیرید.
