تنگی کانال مچ دست در سایت مرکز پزشکی درمانی نسخه به شرح می پردازیم
سندروم کانال کارپال یا تنگی کانال مچ دست چیست؟
تنگی کانال مچ دست، که به نام سندرم تونل کارپال یا سندرم کانال کارپال هم شناخته میشود، یکی از شایع ترین اختلالات عصب دست است. این عارضه زمانی رخ میدهد که عصب مدیان که از طریق تونل کارپال در مچ دست عبور میکند، تحت فشار قرار میگیرد. تونل کارپال یک گذرگاه باریک در مچ دست است که توسط استخوانها و لیگامان ها احاطه شده است و عصب مدیان و تاندونها از آن عبور میکنند.
علل تنگی کانال مچ دست
عوامل مختلفی ممکن است موجب فشار بر عصب مدیان و ایجاد تنگی کانال مچ دست یا سندرم کانال کارپال شوند، از جمله:
- فعالیتهای مکرر و استفاده بیش از حد از مچ دست
استفاده مداوم و طولانیمدت از مچ دست، مانند تایپ کردن، استفاده از ابزارهای دستی و کار با وسایل الکترونیکی، میتواند باعث تحریک و التهاب تاندون ها و در نتیجه افزایش فشار بر عصب شود.
- صدمات مچ دست
ضربات، شکستگی ها یا پیچ خوردگی مچ دست میتوانند فضای تونل کارپال را تنگ تر کنند و فشار بر عصب را افزایش دهند.
- التهابات و بیماریهای مزمن
برخی بیماری ها مانند آرتریت روماتوئید و دیابت ممکن است موجب تورم و التهاب در مچ دست شوند و در نهایت منجر به فشردگی عصب مدیان شوند.
- بارداری و تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی در دوران بارداری ممکن است منجر به احتباس مایعات و در نتیجه تورم در مچ دست شود.
علائم تنگی کانال مچ دست
علائم سندرم کانال کارپال ممکن است تدریجی شروع شوند و با گذشت زمان شدت پیدا کنند. برخی از شایع ترین علائم عبارتند از:
بیحسی و گزگز: احساس بیحسی، سوزش یا گزگز در انگشتان (به خصوص انگشت شست، اشاره و میانی) از علائم اصلی این عارضه است.
ضعف و کاهش قدرت دست: افراد مبتلا ممکن است متوجه شوند که نگه داشتن اجسام یا انجام کارهای دقیق برایشان سختتر شده است.
درد و ناراحتی در مچ و دست: درد ممکن است از مچ شروع شده و به سمت بازو یا حتی شانه گسترش یابد.
تشخیص سندرم کانال کارپال
پزشکان معمولاً برای تشخیص سندرم کانال کارپال از معاینات فیزیکی، آزمایشهای تصویربرداری و آزمایشهای عصبشناسی استفاده میکنند:
آزمایشهای عصبشناسی: الکترومیوگرافی و بررسی سرعت هدایت عصب از آزمایشهای دقیق برای اندازهگیری عملکرد عصب مدیان هستند.
آزمایش تینل و فالن: پزشک با فشردن یا خم کردن مچ به دنبال تحریک عصب مدیان و ایجاد علائم مشابه سندرم کانال کارپال خواهد بود.
درمانهای غیر جراحی
در مراحل اولیه، بسیاری از بیماران با درمان های غیر جراحی بهبودی قابل توجهی پیدا میکنند:
1-استفاده از اسپلینت یا آتل مچ دست
آتل مچ دست، به خصوص در هنگام خواب، میتواند به کاهش فشار بر عصب و جلوگیری از تشدید علائم کمک کند.
2-استراحت و تغییر الگوی فعالیتها
کاهش فشار وارده به مچ دست و استراحت دادن به آن میتواند باعث تسکین درد و بهبود علائم شود.
3-فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی
انجام تمرینات تقویتی و کششی میتواند به بهبود عملکرد عضلات و کاهش فشار بر عصب مدیان کمک کند.
4-داروهای ضد التهاب و مسکنها
داروهایی مانند ایبوپروفن میتوانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
جراحی کانال کارپال
در مواردی که درمانهای غیر جراحی موثر واقع نمیشوند و علائم به طور قابل توجهی پیشرفت میکنند، جراحی به عنوان گزینهای موثر برای درمان تنگی کانال مچ دست توصیه میشود. جراحی کانال کارپال معمولاً با هدف قطع لیگامان های فشرده کننده عصب انجام میشود تا فضای تونل کارپال گسترش یابد و فشار بر عصب مدیان کاهش یابد.
پیشگیری از سندرم کانال کارپال
با توجه به این که این عارضه اغلب به دلیل استفاده نادرست از دست ها و مچ ها ایجاد میشود، رعایت برخی نکات پیشگیرانه میتواند مفید باشد:
وضعیت صحیح نشستن و قرارگیری مچ دست: هنگام کار با کامپیوتر یا سایر ابزارها، مچ دست را در وضعیتی قرار دهید که در راستای طبیعی خود باشد و فشاری به آن وارد نشود.
استراحتهای منظم: در فعالیتهای طولانی و تکراری از دست ها و مچ ها، به آنها استراحت بدهید و به حرکات کششی بپردازید.
تمرینات تقویتی و کششی برای مچ دست: تمرینات خاصی برای تقویت عضلات و تاندون های دست و مچ وجود دارد که میتوانند از بروز سندرم کانال کارپال جلوگیری کنند.
استفاده از ابزار مناسب: استفاده از ابزارهای ارگونومیک که به کاهش فشار بر مچ دست کمک میکنند، میتواند در کاهش خطر بروز این سندرم موثر باشد.
زندگی با سندرم کانال کارپال
افرادی که به سندرم کانال کارپال مبتلا هستند، باید در زندگی روزمره خود به برخی نکات توجه کنند تا از تشدید علائم جلوگیری کنند. تغییرات ساده ای مانند استفاده از آتل مچ، اجتناب از حرکات ناگهانی و سنگین، و انتخاب فعالیتهای کمفشار میتواند به حفظ کیفیت زندگی کمک کند.
عوارض سندرم تونل کارپال در صورت عدم درمان
سندرم تونل کارپال اگر درمان نشود، میتواند منجر به عوارض جدی و گاه غیرقابل بازگشت شود. برخی از عوارض شامل موارد زیر هستند:
از دست دادن حس در انگشتان: در موارد پیشرفته، بیحسی شدید ممکن است به مرور تبدیل به یک وضعیت دائمی شود.
ضعف عضلانی و تحلیل عضلات: عضلات پایه انگشت شست که توسط عصب مدیان کنترل میشوند، با ادامه فشار و التهاب ممکن است تحلیل بروند و قدرت خود را از دست بدهند. این وضعیت میتواند باعث مشکل در گرفتن اشیاء و انجام کارهای دقیق مانند نوشتن یا کار با ابزارهای کوچک شود.
درد مداوم و مزمن: درد ناشی از سندرم تونل کارپال در صورت بیتوجهی و عدم درمان، میتواند به یک درد مزمن و پایدار تبدیل شود که بر فعالیتهای روزانه تأثیر منفی میگذارد و خواب فرد را مختل میکند.
کاهش عملکرد دست: در صورت پیشرفت عارضه، کارکرد کلی دست به شدت مختل میشود. حتی فعالیتهای ساده روزمره نیز ممکن است به دلیل محدودیت حرکت و درد به شدت دشوار شوند.
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به سندرم تونل کارپال هستند؟
تنگی کانال مچ دست یا سندرم کانال کارپال ممکن است در هر فردی بروز کند، اما برخی افراد بیشتر در معرض خطر هستند. عواملی که خطر ابتلا به این عارضه را افزایش میدهند عبارتند از:
- افرادی با شغلهای دستی و تکراری مانند تایپیستها، کارگران کارخانه، رانندگان، خیاطان و نجاران
- زنان به دلیل ساختار فیزیکی و کوچکی نسبی تونل کارپال همچنین بارداری و تغییرات هورمونی
- افراد مبتلا به بیماریهای مزمن مانند دیابت، کمکاری تیروئید و آرتریت روماتوئید
- افراد دارای سابقه خانوادگی و وراثت
- افرادی با سابقه جراحی یا آسیب به مچ دست
- افراد با وزن بالا
درمان به کمک ارایه اطلاعات به بیمار جدید ترین و کم هزینه ترین راه جهت ارتقای سطح سلامت و افزایش کیفیت زندگی افراد است. در اطلاعات درمانی آگاهی های لازم پیرامون وضعیت فعلی و راهکارهای درمان و پیشگیری از بروز مجدد رخداد پاتولوژیک به بیمار آموزش داده شده و خود اوست که نقش محوری را در اصلاح وضعیت خود ایفا می کند
برای دریافت مشاوره و درمان سریعتر میتوانید با شماره 02143682 تماس بگیرید.